تبادل
لینک هوشمند
این بار در «درجه» از شایعات مطرح در باب خمیر دندان برایتان می‌گوییم.
۱-علامت رنگی پایین تیوب؛ نشانگر سلامت فرمولاسیون
اگر هشیار نباشیم، شبکه‌های اجتماعی متأسفانه بستر مناسبی برای دروغ‌پراکنی‌اند. این شایعه هم به‌لطف دست‌به‌دست‌شدن در شبکه‌های اجتماعی ویروسی شد. اما ببینیم قضیه از چه قرار است.
طبق این ادعا علامت مربعی یا مستطیلی‌شکل رنگی در پایین تیوب خمیر دندان حاوی اطلاعات مهمی است. شایعه‌سازها ادعا دارند که از روی رنگ این علامت می‌توان به ماهیت ترکیبات هر خمیردندانی پی برد:
- سبز: مواد کاملا طبیعی
- آبی: ترکیبی از مواد طبیعی و دارویی
- قرمز: ترکیبی از مواد طبیعی و شیمیایی
- مشکی: کاملا شیمیایی
در اغلب پست‌های حاوی این مضمون تأکید شده است که لطفا با دوستان‌تان هم به‌اشتراک بگذارید. پر واضح است که عده زیادی این خواهش را استجابت کرده‌اند. نکند شما هم در دامن‌زدن به این ویروس شریک‌جرم بوده‌اید؟!
و اما کارکرد واقعی این علائم چیست؟
برای بررسی صحت‌وسقم این قضیه به سایت snopes.com رجوع کردیم. اِسنوپْس مرجع معتبری برای اطلاع از حقایق پشت شایعات اینترنتی است. در این قضیه خاص هم باید خدمت‌تان عرض کنیم که علامت ته تیوب هیچ ربطی به فرمولاسیون خمیر دندان ندارد!
این علائم درواقع به فرایند تولید مربوط‌اند و نه به ترکیبات محصول. چشم الکترونیکی ماشین‌آلات بسته‌بندی از روی این نشانگرهای رنگی می‌فهمد هر تیوب دقیقا از کجا باید تا یا برش بخورد. علائم مذبور می‌توانند هر رنگی باشند، اما اینکه چه رنگی به نوع بسته‌بندی یا حتی نوع حسگرها و ماشین‌آلات بستگی دارد. منتها این علائم هر رنگی هم که باشند کارکردشان همانی است که گفتیم.
اما اگر خیلی مایلید از مواد تشکیل‌دهنده خمیر دندان‌ها سردربیاورید، بهتر است ترکیبات ذکرشده روی تیوب یا جعبه محصول را بخوانید.
۲- خمیر دندان زغالی؛ سفیدکنندگی بی‌ضرر
زمانی تنها رنگی که از خمیر دندان در تصورمان می‌گنجید چیزی در مایه‌های سفید بود. اما این روزها باوجود خمیر دندان‌های زغالی هر رنگی برای خمیر دندان قابل‌تصور است. البته استفاده از زغال برای سفیدکردن دندان‌ها ایده جدیدی نیست و توسط رومیان باستان هم استفاده می‌شده است. اما ظهور دوباره زغال در ترکیبات خمیر دندان‌ها توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
خمیر دندان‌های زغالی به‌خاطر خاصیت سفیدکنندگی‌شان معروف‌اند که آن هم از وجود زغال فعال در ترکیبات‌شان ناشی می‌شود. زغال فعال براثر حرارت‌دهی زغال معمولی با گاز به‌دست می‌آید و به‌دلیل سطح متخلخل‌تر قدرت جذب بالایی در پاک‌کنندگی دارد. تولیدکنندگان خمیر دندان‌های زغالی ادعا دارند که زغال فعال نه‌تنها پلاک‌های دندانی را از بین می‌برد، بلکه دهان را هم ضدعفونی می‌کند.
آیا می‌توان به معجزه این خمیر دندان‌ها اعتماد کرد؟
حقیقت این است که سفیدکنندگی خمیر دندان‌های زغالی بی‌ضرر نیست. چه‌بسا در مواردی ضررش بیشتر از فایده‌اش هم باشد! جالب است بدانید انجمن دندان‌پزشکی آمریکا و بنیاد سلامت دهان‌ودندان بریتانیا درمورد استفاده از این خمیر دندان‌ها هشدار داده‌اند. حتما می‌پرسید چرا؟
- سایش مینای دندان: ترکیبات موجود در زغال فعال قدرت سایندگی بالایی دارند. این ویژگی می‌تواند سبب انحلال مینای دندان و بیرون‌زدن عاج دندان شود. وقتی مینای دندان آسیب ببیند دندان‌ها حساس می‌شوند. به‌اضافه اینکه باکتری‌ها راحت‌تر به سطح دندان می‌چسبند و همین بهانه خوبی برای افزایش احتمال تشکیل پلاک دندان، پوسیدگی و حتی بیماری‌های لثه است.
- غلظت پایین فلوراید: فلوراید نقش بسزایی در پیشگیری از پوسیدگی دندان دارد. این در حالی است که برخی خمیر دندان‌های زغالی حاوی فلوراید کافی نیستند (غلظت فلوراید در سایر خمیر دندان‌های بزرگسال معمولا بین ۱۳۵۰ تا ۱۵۰۰ ppm است).
- التهاب لثه: استفاده دائم از خمیر دندان‌های زغالی سبب رسوب تدریجی زغال در لثه‌ها و بروز التهاب لثه می‌شود.
در حال حاضر هنوز شواهد کافی برای اثبات سفیدکنندگی کاملا بی‌ضرر خمیر دندان‌های زغالی وجود ندارد و باید منتظر نتایج تحقیقات بیشتر در این زمینه بود.
۳-فلوراید؛ ماده‌ای مضر برای کودکان
فلوراید ماده‌ای معدنی است که به پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها و محافظت از مینای دندان کمک می‌کند. به همین دلیل آب آشامیدنی برخی مناطق را هم با فلوراید غنی‌سازی می‌کنند. برخی مردم به‌اشتباه فلوراید را خصوصا برای کودکان ماده‌ای مضر می‌دانند.
یکی از دلایل عمده نگرانی درخصوص استفاده از خمیر دندان‌های حاوی فلوراید یا حتی مصرف آب‌های آشامیدنی غنی‌شده با فلوراید در کودکان به‌خاطر احتمال بروز عارضه‌ای به‌اسم فلوروزیس است. فلوروزیس به‌شکل لکه‌های سفید روی دندان‌ها ظاهر می‌شود و علتش هم مصرف بیش‌ازحد فلوراید در سنین کودکی است. این عارضه در موارد شدید سبب تشکیل لکه‌های قهوه‌ای و ایجاد ناصافی در مینای دندان می‌شود.
اما تا زمانی که خمیر دندان استفاده‌شده برای کودک در هر وعده مسواک‌زدن بیش از مقدار توصیه‌شده نباشد حتی قورت‌دادنش هم مشکلی پیش نمی‌آورد.
پس آیا خمیر دندان حاوی فلوراید برای کودکان قابل‌استفاده است؟
آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) معتقد است که از وقتی دندان‌های کودک شروع به رویش می‌کنند می‌توان از مسواک و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کرد. منتها مقدار خمیر دندان در هر وعده باید خیلی کم باشد.
به‌توصیه انجمن دندان‌پزشکی آمریکا (ADA) مقدار خمیر دندان از زمان شروع رویش دندان‌ها تا سه سالگی در حد اندازه دانه برنج کفایت می‌کند. کودک از حدود سه سالگی قادر به تف‌کردن می‌شود. پس مقدار خمیر دندان از بعد سه سالگی قابل‌افزایش است.
بااین‌حال طبق توصیه ADA مقدار خمیر دندان در بازه سه تا شش سالگی نباید از اندازه نخود بیشتر باشد. ضمن اینکه مسواک‌زدن در سنین پایین باید همراه با نظارت والدین صورت بگیرد.
بنابراین فلوراید تنها درصورت مصرف مقادیر بیش‌ازحد مشکل‌ساز خواهد بود. برای اطمینان بیشتر پیشنهاد می‌کنیم از دندان‌پزشک کودک هم دراین‌باره مشورت بگیرید و ببینید کدام مدل خمیر دندان کودک را به شما پیشنهاد می‌دهد. شاید لازم باشد برای کودک‌تان از خمیر دندان‌هایی که فلوراید کمتری دارند استفاده کنید. مطالعه دستورات روی جعبه هم فراموش نشود!
بازنشر شایعات ممنوع
بیایید یاد بگیریم قبل از بازنشر هر ادعای جالب‌توجهی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم اول درمورد صحت‌شان کنجکاوی کنیم تا فضای مجازی بیش از اینها به تالاب شایعات تبدیل نشود. نمونه‌هایی از رایج‌ترین شایعات مطرح در باب خمیر دندان‌ها را با هم بررسی کردیم. اما مرور نکات خرید خمیر دندان را به بعد موکول می‌کنیم. منتظر مطالب بیشتری دراین‌باره از ما باشید.
